افسانه شرکت - به گزارش اگزیم نیوز صنایع کوچک و متوسط بسیاری در کشور وجود دارند که به دلیل رکود غیر فعال بوده یا با کمتر از 50 درصد از ظرفیت خود فعالیت می کنند. در سال جاری دولت با تخصیص 16 هزار میلیارد تومان در غالب تامین سرمایه در گردش و سرمایه ثابت همچنین 800 میلیارد تومان یارانه سود تسهیلات  به حمایت از این صنایع پرداخته است عمده منبع تامین این میزان نقدینگی نیز بانک ها می باشند. همچنین در صورت اجرای این طرح بالغ بر 184 هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد شد.

گسترش بنگاه های کوچک در بسیاری از کشورهای جهان از مهمترین راهکارهای دستیابی به توزیع عادلانه درآمد و ثروت، ایجاد اشتغال، افزایش بهره وری، رشد اقتصادی و نیز کارآمدترین شیوه کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی تلقی می شوند.

در شرایط شکوفایی و رونق اقتصادی ایجاد فرصت های رشد برای صنایع کوچک و متوسط امکان پذیرتر از صنایع بزرگ است چرا که صنایع بزرگ نیازمند سرمایه گذاری های کلان، هزینه های تبلیغات و بازاریابی سنگین بوده و تامین آن ها برای اقتصادهای در حال توسعه سخت تر خواهد بود برعکس بنگاه های کوچک فاقد اینگونه محدودیت ها بوده و معمولا با هزینه های عمومی کمتر و ظرفیت محدود ماشین آلات به تولید محصولات می پردازند. علاوه بر آن صنایع کوچک و متوسط از چهار کانال کارآفرینی، نوآوری و تغییر فناوری، پویایی صنعت و در نهایت ایجاد فرصت های شغلی و افزایش درآمد بر توسعه اقتصاد داخلی اثرگذار هستند. باید توجه داشت که بنگاه های کوچک و متوسط با توجه به هزینه های ثابت و متغیر خود، به راحتی از عهده ایجاد کارآفرینی بر می آیند بر همین اساس است که امروزه درصد زیادی از کارآفرینی در دنیا از آن صنایع کوچک و متوسط است.

آماری از وضعیت صنایع کوچک و متوسط در ایران

در حال حاضر حدود 87 هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط در کشور وجود دارد که 50 هزار واحد در خارج از نواحی و شهرک های صنعتی و 37 هزار واحد در داخل شهرک های صنعتی قرار دارند. این تعداد واحد صنعتی بیش از 42 درصد اشتغال صنعتی کشور را به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که میزان سرمایه گذاری صنعتی در این حوزه 24 درصد کل سرمایه گذاری کشور است، یعنی این صنایع توانسته اند تنها با 24 درصد سرمایه گذاری اشتغالی بیش از 42 درصدی ایجاد کنند.

فرشاد مقیمی، معاون برنامه ریزی و عضو هیئت مدیره سازمان صنایع کوچک و متوسط به اگزیم نیوز گفت: در حوزه صنایع کوچک 3 هزار واحد صنعتی متوقف وجود دارند. همچنین در حوزه صنایع کوچک حدود 2100 واحد فعال کمتر از 50 درصد و 2100 واحد با ظرفیت 50 تا 70 درصد و 1800 واحد نیز بالای 70 درصد پیشرفت فیزیکی و در مجموع 9 هزار واحد صنعتی کوچک نیازمند حمایت دولت برای راه اندازی یا افزایش ظرفیت تولید می باشند. راه اندازی این 9 هزار واحد صنعتی نیز 9 هزار میلیارد تومان اعتبار نیازمند است.

معاون برنامه ریزی سازمان صنایع کوچک و متوسط در خصوص وضعیت هزار واحد صنعتی متوسط نیز توضیح  داد: 350 واحد از این صنایع بطور کامل متوقف شده اند، 300 واحد با کمتر از 50 درصد، 200 واحد بین 50 تا 70 درصد و 150 واحد نیز با ظرفیت بالای 70 درصد فعالیت می کنند که شامل طرح حمایتی می شوند. از مجموع 10 هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط حدود 97 هزار شغل در صنایع کوچک و 27500 شغل نیز در صنایع متوسط ایجاد خواهد شد. همچنین راه اندازی این هزار واحد صنعتی متوسط نیز به 3 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

وی تصریح کرد: 2 هزار طرح بالای 60 درصد پیشرفت فیزیکی نیز طبق معیارهای سازمان نیازمند اعتبارات می باشند. بر همین اساس 60 هزار فرصت شغلی نیز با به ثمر رسیدن طرح حمایتی دولت ایجاد خواهد شد. همچنین این طرح ها نیز به چیزی حدود 2 تا 4 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند. در مجموع باید گفت براساس پیش بینی ها با اجرای طرح حمایتی دولت بالغ بر 184500 فرصت شغلی برای سال 95 ایجاد خواهد شد.

.

مشکلات صنایع کوچک و متوسط

عمده مشکل این صنایع در حال حاضر کمبود نقدینگی برای تامین سرمایه در گردش می باشد. کاهش مستمر نرخ حقیقی تبدیل ارز و در نتیجه تداوم روند ارزان­تر شدن کالای وارداتی نسبت به کالای داخلی از دیگر مشکلات این صنایع بشمار می آید. بر همین اساس عدم امکان تامین نقدینگی این صنایع توسط بانک ها بدلیل معوقات بانکی در شرایط رکودی و تحریم ها، افزایش هزینه­ ها و بالطبع قیمت تمام شده، فشار واردات با ارز ارزان منجر به کاهش توان تولیدی و ورود صنایع کوچک و متوسط به چرخه منفی اقتصادی کاهنده و تعطیلی بسیاری از این صنایع شده است.

به دلیل وجود معوقات بانکی اغلب صاحبان صنایع نمی توانند از تسهیلات بانک ها بهره مند شوند این در حالی است که برخلاف وعده های دولت، یارانه حاصل از هدفمندسازی نیز به این بخش های تولیدی اختصاص داده نشده است. بنگاه های کوچک معمولا در بحران های اقتصادی نسبت به صنایع بزرگ سریعتر آسیب می بینند و از این رو نیازمند حمایت های بیشتری از طرف دولت می باشند.

برنامه های دولت برای حمایت از صنایع کوچک و متوسط

در راستای حمایت و تامین سرمایه در گردش این صنایع دولت در سال جاری مصوب کرده است که مبلغ 16 میلیارد تومان به این صنایع اختصاص داده شود. عمده منبع تامین این میزان نقدینگی نیز بانک ها می باشند. لازم به ذکر است که در صورت اجرای این طرح بالغ بر 184 هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد شد.

در همین خصوص فرشاد مقیمی به اگزیم نیوز توضیح داد: طبق مصوبه وزارت صنعت 16 هزار میلیارد تومان منابع برای واحدهای صنعتی راکد در نظر گرفته شده است. 2 هزار واحد صنعتی کوچک، هزار واحد صنعتی متوسط و 2 هزار طرح صنعتی بالای 60 درصد پیشرفت فیزیکی شامل این طرح می شوند. وی ادامه داد: براساس مطالعات و بررسی های انجام شده براساس این طرح رونق بالغ بر 10 هزار واحد صنعتی 2 و هزار طرح به مرحله تولید خواهند رسید.

مقیمی در ادامه افزود: بخشی از این منابع برای تامین سرمایه در گردش و بخشی دیگر نیز برای تامین سرمایه ثابت یعنی نوسازی و بازسازی این صنایع در نظر گرفته شده است. در خصوص طرح ها نیز ممکن است بنگاهی ماشین آلات را خریداری کرده اما منابع کافی برای راه اندازی آن ها نداشته باشد بنابراین این منابع می تواند بعنوان سرمایه در گردش برای این بنگاه ها استفاده شود. همچنین برای واردات مواد اولیه نیز این واحدها می توانند از تسهیلات فوق بعنوان سرمایه در گردش استفاده نمایند. وی تصریح کرد: 800 میلیارد تومان نیز بعنوان یارانه سود تسهیلات برای این صنایع در نظر گرفته شده است.

عضو هیئت مدیره سازمان صنایع کوچک و متوسط در خصوص برنامه های دولت برای کمک به صادرات این صنایع نیز گفت: اخیرا مصوبه ای مطرح شده است که براساس آن 2 هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی با نرخ 16 درصد در اختیار واحدهایی که صادرات انجام می دهند قرار گرفته شود.

وی در پایان سخنان خود در خصوص معوقات مالیاتی و بانکی این واحدها نیز توضیح داد: بسیاری از این صنایع به دلیل رکود و یا کاهش فروش معوقات مالیاتی، بیمه ای و بانکی دارند که در طرح فوق تسهیلاتی برای آن ها در نظر گرفته شده تا بدون در نظر گرفتن این معوقات بتوانند از تسهیلات استفاده کرده واحدهای تولیدی خود را به چرخه اقتصادی بازگردانند و در بازه زمانی دیگر معوقات خود را پرداخت نمایند. همچنین سازمان امور مالیاتی نیز در بخشنامه ای مصوب کرده است تا جرایم مالیاتی افرادی که بدهی های مالیاتی خود را پرداخت کنند بخشوده شود.

همانطور که گفته شد صنایع کوچک و متوسط از لحاظ ایجاد اشتغال، ارزش افزوده، تامین ارز و درآمد ملی برای کشورهای در حال توسعه مانند ایران بمراتب بهتر از شرکت های بزرگ عمل کرده اند اما به دلیل مشکلات عدیده ای که در این بخش ها وجود داشته این صنایع نتوانسته اند در کشور آنطور که باید رشد و توسعه یابند. خوشبختانه دولت در این خصوص گام های موثری برداشته است، می توان امیدوار بود تا با اجرای طرح فوق تحرکی را در این صنایع شاهد باشیم.